วิธีการลับมีดกลึงให้คมและใช้งานได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ความสำคัญของการลับมีดกลึง
การลับมีดกลึงเป็นกระบวนการที่ต้องอาศัยความแม่นยำและความตั้งใจในการทำงาน เพราะหากลับมุมมีดผิดไปเพียงเล็กน้อย อาจส่งผลให้คมตัดของมีดไม่สามารถตัดเฉือนชิ้นงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ หรือทำให้อายุการใช้งานของคมตัดสั้นลงอย่างมาก ซึ่งอาจก่อให้เกิดปัญหาต่างๆ เช่น ชิ้นงานเสียหาย ผิวงานขรุขระ หรือแม้แต่ทำให้เครื่องกลึงเกิดความเสียหายจากแรงตัดที่มากเกินไป
มุมที่สำคัญในการลับมีดกลึง
การลับมีดกลึงอย่างถูกต้องจำเป็นต้องคำนึงถึงมุมต่างๆ ของมีด ซึ่งมีผลต่อประสิทธิภาพในการตัดเฉือนชิ้นงานโดยตรง มุมเหล่านี้ ได้แก่:
- มุมเอียงคมตัด (Rake Angle)
- เป็นมุมที่ช่วยลดแรงตัดเฉือนขณะที่มีดกลึงทำงาน ทำให้การกลึงมีความราบรื่นและลดแรงเสียดทาน
- มุมที่เหมาะสมขึ้นอยู่กับวัสดุที่ต้องการกลึง เช่น โลหะอ่อนต้องใช้มุมที่ชันกว่าโลหะแข็ง
- มุมหลบปลายมีด (End Relief Angle)
- เป็นมุมที่ช่วยให้ปลายมีดไม่เสียดสีกับผิวของชิ้นงานหลังจากการตัดเฉือน ลดการสึกหรอของมีดและช่วยให้การกลึงมีความแม่นยำมากขึ้น
- มุมหลบข้าง (Side Relief Angle)
- เป็นมุมที่ทำให้ด้านข้างของมีดไม่สัมผัสกับชิ้นงานโดยตรง ช่วยลดแรงเสียดทานและยืดอายุการใช้งานของมีด
- มุมรวมปลายมีด (Nose Angle)
- เป็นมุมที่เกิดจากการลับมุมเอียงคมตัดและมุมหลบปลายมีดรวมกัน ซึ่งมีผลต่อความแข็งแรงของคมมีดและความเรียบของผิวชิ้นงานหลังการกลึง
- มุมคาย (Clearance Angle)
- มุมนี้ช่วยให้เศษโลหะถูกขับออกไปจากพื้นที่ตัดเฉือนได้อย่างมีประสิทธิภาพ มุมคายของมีดกลึงแต่ละประเภทมีความแตกต่างกัน เช่น
- มีดกลึงปาดหน้าและมีดกลึงปอกมีมุมคายที่ช่วยให้เศษโลหะเคลื่อนออกด้านข้าง
- มีดกลึงตกร่องและมีดกัดมีมุมคายที่ช่วยให้เศษโลหะไหลเข้าหาลำตัวของมีด
- มุมนี้ช่วยให้เศษโลหะถูกขับออกไปจากพื้นที่ตัดเฉือนได้อย่างมีประสิทธิภาพ มุมคายของมีดกลึงแต่ละประเภทมีความแตกต่างกัน เช่น
ขั้นตอนการลับมีดกลึง
การลับมีดกลึงควรทำตามขั้นตอนที่ถูกต้องเพื่อให้ได้มุมที่แม่นยำและเหมาะสมกับงานกลึงที่ต้องการ โดยมีขั้นตอนดังต่อไปนี้:
- ลับมุมด้านหน้ามีด (Front Clearance Angle) ให้ตั้งฉากกับลำตัวมีด
- ควรลับมุมหลบหน้ามีดให้อยู่ที่ประมาณ 8 องศา เพื่อให้มีดสามารถตัดเฉือนวัสดุได้ดี
- ลับมุมหลบด้านข้างซ้ายและขวา
- มุมหลบด้านข้างซ้ายควรลับให้มีมุมประมาณ 1 องศา และมุมหลบข้างมีดควรลับให้อยู่ที่ประมาณ 2 องศา
- มุมหลบด้านข้างขวาควรลับให้มีมุมเท่ากันกับด้านซ้าย
- ลับมุมคายบน (Top Rake Angle) ให้เหมาะสม
- ควรลับมุมคายบนให้อยู่ที่ประมาณ 8 องศา เพื่อให้การขับเศษโลหะออกจากพื้นที่ตัดเฉือนเป็นไปอย่างราบรื่น
ชนิดของมีดไสและการลับมีดไส
มีดไสเป็นเครื่องมือตัดเฉือนที่มีขนาดใหญ่กว่ามีดกลึงและต้องการความแข็งแรงมากกว่า การลับมีดไสมีหลักการที่คล้ายกับการลับมีดกลึง แต่มีความแตกต่างกันที่ค่าของมุมและขนาดของมีด ซึ่งโดยทั่วไปแล้ว มีดไสสามารถแบ่งออกเป็น 8 แบบ โดยแต่ละแบบมีลักษณะการลับมุมที่แตกต่างกันไปตามประเภทของงานไสที่ใช้
เคล็ดลับการลับมีดกลึงให้มีประสิทธิภาพสูงสุด
- ใช้หินลับมีดที่เหมาะสม
- การใช้หินลับมีดที่มีความละเอียดเหมาะสมจะช่วยให้คมมีดคมขึ้นและมีอายุการใช้งานยาวนานขึ้น
- รักษาความเย็นระหว่างการลับมีด
- ควรใช้น้ำหล่อเย็นหรือสารหล่อลื่นเพื่อลดอุณหภูมิของมีดขณะลับ ลดความเสี่ยงที่คมมีดจะเสียคุณสมบัติจากความร้อนสะสม
- ตรวจสอบมุมลับอยู่เสมอ
- ควรใช้เครื่องมือวัดมุมลับมีดเพื่อให้แน่ใจว่ามุมที่ลับนั้นแม่นยำและเหมาะสมกับการใช้งาน
- หลีกเลี่ยงการลับมีดมากเกินไป
- การลับมากเกินไปอาจทำให้คมมีดบางและสึกหรอเร็วขึ้น ควรลับเฉพาะส่วนที่จำเป็นเพื่อรักษาความแข็งแรงของมีด
สรุป
การลับมีดกลึงเป็นกระบวนการที่ต้องอาศัยความละเอียดและความแม่นยำ เพราะมุมของมีดมีผลโดยตรงต่อคุณภาพของงานกลึงและอายุการใช้งานของมีด การทำตามขั้นตอนที่ถูกต้องและใช้เทคนิคการลับที่เหมาะสมจะช่วยให้ได้คมมีดที่ดี ลดการสึกหรอ และเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงานกลึง ดังนั้น การให้ความสำคัญกับการลับมีดกลึงอย่างถูกต้องถือเป็นปัจจัยสำคัญที่ช่วยให้การทำงานด้านเครื่องกลึงมีคุณภาพและมีประสิทธิภาพมากขึ้น