บทความที่น่าสนใจ
ควันเชื่อม เยอะ! แสบตา! เชื่อมไป น้ำตาไหลไป… แก้ยังไง
ก.พ.
ทำไม ควันเชื่อม ถึงทำให้แสบตา? ช่างเชื่อมหลายคนต้องเคยประสบปัญหา “เชื่อมไป น้ำตาไหลไป” เพราะควันจากการเชื่อมโลหะ โดยเฉพาะการใช้ลวดเชื่อมหุ้มฟลักซ์ (SMAW) ควันเหล่านี้ไม่ใช่แค่ก่อความรำคาญ แต่ยังส่งผลเสียต่อสุขภาพในระยะยาว หากไม่ได้รับการป้องกันอย่างเหมาะสม
ควันเชื่อมประกอบด้วยอนุภาคขนาดเล็กและไอโลหะที่เกิดจากการเผาไหม้ของฟลักซ์และโลหะเชื่อม ซึ่งองค์ประกอบหลักที่ทำให้แสบตามีดังนี้:
- แมงกานีสออกไซด์ (MnO) – เป็นไอโลหะที่เกิดจากการเผาไหม้ของเฟอร์โรแมงกานีสในฟลักซ์ ควัน MnO เป็นตัวการหลักที่ทำให้แสบตาและอาจส่งผลต่อระบบประสาทหากได้รับเป็นเวลานาน
- เหล็กออกไซด์ (Fe₂O₃, Fe₃O₄) – เกิดจากโลหะเติมเชื้อและแนวเชื่อมที่โดนความร้อน ควันนี้สามารถทำให้การมองเห็นพร่ามัว
- โอโซน (O₃) และไนโตรเจนออกไซด์ (NOx) – เกิดจากการที่อาร์กเชื่อมทำปฏิกิริยากับออกซิเจนและไนโตรเจนในอากาศ ส่งผลให้เกิดการระคายเคืองต่อเยื่อบุตาและทางเดินหายใจ
- ซิลิกอนไดออกไซด์ (SiO₂) และไทเทเนียมไดออกไซด์ (TiO₂) – อนุภาคเหล่านี้ช่วยทำให้ควันดูหนาทึบมากขึ้นและฟุ้งกระจายช้าลง
เมื่อสารเหล่านี้รวมกัน ควันเชื่อมจึงกลายเป็นปัญหาใหญ่ที่ทำให้ช่างเชื่อมต้องทนทุกข์กับอาการแสบตาและน้ำตาไหล
วิธีแก้ปัญหาควันเยอะและแสบตา
1. เลือกใช้ลวดเชื่อมที่มีควันน้อย
การใช้ลวดเชื่อมหุ้มฟลักซ์ที่ออกแบบมาเพื่อลดควันเป็นวิธีหนึ่งที่ช่วยได้ ปัจจัยที่ช่วยลดควัน ได้แก่:
- เลือกฟลักซ์ที่มี ปริมาณ MnO ต่ำ หรือใช้ เฟอร์โรแมงกานีสที่ผ่านการรีไฟน์เพื่อลด MnO
- หลีกเลี่ยงฟลักซ์ที่มีปริมาณ Fe₂O₃ และ SiO₂ สูง เพราะทำให้เกิดควันหนาทึบ
- ใช้ลวดเชื่อมที่พัฒนามาเพื่อลดปริมาณโอโซนและไนโตรเจนออกไซด์ เช่น ลวดเชื่อมสูตรพิเศษที่มีการปรับสารเติมแต่ง
2. ปรับท่าทางการเชื่อมให้เหมาะสม
การจัดท่าทางการเชื่อมให้เหมาะสมสามารถช่วยลดการรับควันโดยตรงได้ เช่น:
- อย่าเชื่อมในทิศทางที่ควันพุ่งเข้าหาใบหน้า
- เชื่อมจากล่างขึ้นบน หรือเชื่อมในทิศทางที่ลมสามารถพัดควันออกไป
- ตั้งพัดลมหรือระบบระบายอากาศให้ควันลอยออกไปจากจุดที่ทำงาน
3. ใช้ระบบระบายอากาศที่ดี
หากต้องทำงานในพื้นที่ปิด ควรติดตั้งระบบระบายอากาศที่สามารถดูดควันออกจากบริเวณเชื่อมโดยตรง เช่น:
- ใช้ เครื่องดูดควันเชื่อม (Fume Extractor) เพื่อดูดควันออกจากแหล่งกำเนิด
- ติดตั้งพัดลมดูดอากาศเพื่อให้ควันกระจายตัวและไม่สะสมในพื้นที่ทำงาน
- หากทำงานกลางแจ้ง ให้หันหลังให้กับทิศทางลมเพื่อให้ควันพัดออกไป
4. ใส่หน้ากากเชื่อมแบบสวมหัวเพื่อปกป้องทั้งใบหน้า
การใช้หน้ากากเชื่อมแบบสวมหัวที่มีการปกป้องทั้งใบหน้าสามารถช่วยลดการสัมผัสกับควันได้โดยตรง หน้ากากเชื่อมเหล่านี้จะช่วยกันไม่ให้ควันเข้าสู่ดวงตาและลดโอกาสการระคายเคือง
5. เช็คคุณภาพของลวดเชื่อมและฟลักซ์ที่ใช้
ลวดเชื่อมที่มีคุณภาพต่ำอาจมีสารเจือปนมากกว่าปกติ ทำให้เกิดควันเยอะขึ้น ควรตรวจสอบ:
- เลือกลวดเชื่อมที่มี มาตรฐานสากล เช่น AWS, ISO, หรือ JIS
- หลีกเลี่ยงลวดเชื่อมที่มีส่วนผสมของสารที่ทำให้เกิดควันหนาทึบมากเกินไป
- เก็บรักษาลวดเชื่อมในที่แห้งเพื่อป้องกันความชื้นที่อาจทำให้ฟลักซ์เผาไหม้ผิดปกติ
6. พักสายตาเป็นระยะ และใช้น้ำตาเทียม
หากต้องเชื่อมเป็นเวลานาน ควรพักสายตาเป็นระยะและใช้ น้ำตาเทียม เพื่อช่วยลดอาการระคายเคือง การกระพริบตาบ่อย ๆ ก็ช่วยล้างควันออกจากเยื่อบุตาได้เช่นกัน
สรุป
✅ แมงกานีสออกไซด์ (MnO) เป็นตัวการหลักที่ทำให้ควันเชื่อมแสบตาและหนาทึบ ✅ เลือกใช้ ลวดเชื่อมที่มีควันน้อย และมีปริมาณ MnO ต่ำจะช่วยลดปัญหานี้ได้ ✅ ปรับทิศทางการเชื่อมให้ควันไม่เข้าตา และใช้ ระบบระบายอากาศ ช่วยขจัดควันออกจากพื้นที่ทำงาน ✅ ใส่ หน้ากากเชื่อมแบบสวมหัวเพื่อปกป้องทั้งใบหน้า เพื่อปกป้องดวงตา ✅ พักสายตาเป็นระยะ และใช้น้ำตาเทียม เพื่อลดอาการแสบตาหลังเชื่อม
หากทำตามวิธีเหล่านี้ คุณจะสามารถเชื่อมได้อย่างสบายขึ้น ลดการแสบตา และทำงานได้อย่างปลอดภัยมากขึ้น! 👨🏭🔥