วิธีการลับมีดกลึงให้คมและใช้งานได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ความสำคัญของการลับมีดกลึง
การลับมีดกลึงเป็นหัวใจสำคัญที่ส่งผลต่อคุณภาพของชิ้นงานและประสิทธิภาพการทำงาน หากลับมุมมีดไม่ถูกต้องเพียงเล็กน้อย อาจทำให้คมตัดไม่สามารถทำงานได้อย่างเต็มที่ หรือมีอายุการใช้งานสั้นลงอย่างมาก ซึ่งนำไปสู่ปัญหาต่างๆ เช่น ชิ้นงานเสียหาย ผิวงานไม่เรียบ หรือแม้กระทั่งความเสียหายต่อเครื่องกลึงจากแรงตัดที่มากเกินไป ดังนั้น การลับมีดกลึงด้วยความแม่นยำและความเข้าใจจึงเป็นสิ่งจำเป็นอย่างยิ่ง
มุมที่สำคัญในการลับมีดกลึง
การลับมีดกลึงที่ถูกต้องต้องพิจารณามุมต่างๆ ของมีด ซึ่งส่งผลโดยตรงต่อประสิทธิภาพการตัดเฉือน:
- มุมเอียงคมตัด (Rake Angle)
- เป็นมุมที่ช่วยลดแรงต้านขณะมีดกลึงทำงาน ทำให้การกลึงราบรื่นและลดแรงเสียดทาน
- มุมที่เหมาะสมจะแตกต่างกันไปตามวัสดุที่ต้องการกลึง เช่น โลหะอ่อนต้องการมุมที่ชันกว่าโลหะแข็ง
- มุมหลบปลายมีด (End Relief Angle)
- เป็นมุมที่ป้องกันไม่ให้ปลายมีดเสียดสีกับผิวชิ้นงานหลังการตัดเฉือน ช่วยลดการสึกหรอและเพิ่มความแม่นยำในการกลึง
- มุมหลบข้าง (Side Relief Angle)
- เป็นมุมที่ทำให้ด้านข้างของมีดไม่สัมผัสกับชิ้นงานโดยตรง ช่วยลดแรงเสียดทานและยืดอายุการใช้งานของมีด
- มุมรวมปลายมีด (Nose Angle)
- เป็นมุมที่เกิดจากการรวมกันของมุมเอียงคมตัดและมุมหลบปลายมีด มีผลต่อความแข็งแรงของคมมีดและความเรียบของผิวชิ้นงานหลังการกลึง
- มุมคาย (Clearance Angle)
- มุมนี้ช่วยให้เศษโลหะถูกขับออกจากพื้นที่ตัดเฉือนได้อย่างมีประสิทธิภาพ มุมคายของมีดกลึงแต่ละประเภทจะแตกต่างกันไป เช่น
- มีดกลึงปาดหน้าและมีดกลึงปอกมีมุมคายที่ช่วยให้เศษโลหะเคลื่อนออกด้านข้าง
- มีดกลึงตกร่องและมีดกัดมีมุมคายที่ช่วยให้เศษโลหะไหลเข้าหาลำตัวของมีด
- มุมนี้ช่วยให้เศษโลหะถูกขับออกจากพื้นที่ตัดเฉือนได้อย่างมีประสิทธิภาพ มุมคายของมีดกลึงแต่ละประเภทจะแตกต่างกันไป เช่น
ขั้นตอนการลับมีดกลึง
เพื่อให้ได้มุมที่แม่นยำและเหมาะสมกับงานกลึง ควรปฏิบัติตามขั้นตอนการลับมีดกลึงดังนี้:
- ลับมุมด้านหน้ามีด (Front Clearance Angle) ให้ตั้งฉากกับลำตัวมีด
- ควรลับมุมหลบหน้ามีดให้อยู่ที่ประมาณ 8 องศา เพื่อให้มีดสามารถตัดเฉือนวัสดุได้ดี
- ลับมุมหลบด้านข้างซ้ายและขวา
- มุมหลบด้านข้างซ้ายควรลับให้มีมุมประมาณ 1 องศา และมุมหลบข้างมีดควรลับให้อยู่ที่ประมาณ 2 องศา
- มุมหลบด้านข้างขวาควรลับให้มีมุมเท่ากันกับด้านซ้าย
- ลับมุมคายบน (Top Rake Angle) ให้เหมาะสม
- ควรลับมุมคายบนให้อยู่ที่ประมาณ 8 องศา เพื่อให้การขับเศษโลหะออกจากพื้นที่ตัดเฉือนเป็นไปอย่างราบรื่น
ชนิดของมีดไสและการลับมีดไส
มีดไสเป็นเครื่องมือตัดเฉือนที่มีขนาดใหญ่กว่ามีดกลึงและต้องการความแข็งแรงมากกว่า การลับมีดไสมีหลักการที่คล้ายกับการลับมีดกลึง แต่มีความแตกต่างกันที่ค่าของมุมและขนาดของมีด ซึ่งโดยทั่วไปแล้ว มีดไสสามารถแบ่งออกเป็น 8 แบบ โดยแต่ละแบบมีลักษณะการลับมุมที่แตกต่างกันไปตามประเภทของงานไสที่ใช้
เคล็ดลับการลับมีดกลึงให้มีประสิทธิภาพสูงสุด
- ใช้หินลับมีดที่เหมาะสม
- การใช้หินลับมีดที่มีความละเอียดเหมาะสมจะช่วยให้คมมีดคมขึ้นและมีอายุการใช้งานยาวนานขึ้น
- รักษาความเย็นระหว่างการลับมีด
- ควรใช้น้ำหล่อเย็นหรือสารหล่อลื่นเพื่อลดอุณหภูมิของมีดขณะลับ ลดความเสี่ยงที่คมมีดจะเสียคุณสมบัติจากความร้อนสะสม
- ตรวจสอบมุมลับอยู่เสมอ
- ควรใช้เครื่องมือวัดมุมลับมีดเพื่อให้แน่ใจว่ามุมที่ลับนั้นแม่นยำและเหมาะสมกับการใช้งาน
- หลีกเลี่ยงการลับมีดมากเกินไป
- การลับมากเกินไปอาจทำให้คมมีดบางและสึกหรอเร็วขึ้น ควรลับเฉพาะส่วนที่จำเป็นเพื่อรักษาความแข็งแรงของมีด
สรุป
การลับมีดกลึงเป็นกระบวนการที่ต้องอาศัยความละเอียดและความแม่นยำสูง เนื่องจากมุมของมีดมีผลโดยตรงต่อคุณภาพของงานกลึงและอายุการใช้งานของมีด การปฏิบัติตามขั้นตอนที่ถูกต้องและใช้เทคนิคการลับที่เหมาะสมจะช่วยให้ได้คมมีดที่ดี ลดการสึกหรอ และเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงานกลึง ดังนั้น การให้ความสำคัญกับการลับมีดกลึงอย่างถูกต้องจึงเป็นปัจจัยสำคัญที่ช่วยให้การทำงานด้านเครื่องกลึงมีคุณภาพและมีประสิทธิภาพสูงสุด